بررسی انتقادی دیدگاه تفکیکی استاد حکیمی در کتاب« معاد جسمانی در حکمت متعالیه (1)

نویسندگان

1 دانشگاه باقرالعلوم

2 مدرس جامعه المصطفی العالمیه -مجتمع آموزش عالی امام خمینی -ره

چکیده

اندیشمندان مسلمان، به ویژه حکیمان و فیلسوفان با بهره جو یی از آی ات نورا نی اله ی و
و استفاده از نعم ت گرانبه ای عقل ، پژوهش ه ای ژرف و  آموزه های حیات بخش معصومان
عمیقی درباره معاد به جای گذاشته اند. هرچند این اصل، مورد اتفاق همه اند یشمندان اسلام ی
است؛ ولی کیفیت و تحلیل ماهوی آن مورد اختلاف می باشد . در ای ن می ان، برخ ی به معاد
جسمانی معتقد گشته، عده ای معاد روحانی را ترجیح داده اند و گروه د یگر ی معاد جسمان ی و
روحانی را توأمان پذیرفته اند.
در این میان، گروهی موسوم به مکتب تفکیک، اعتقادشان بر آن است که استفاده از ادل ه
فلسفی و عقلی در باورهای دینی و طریق کسب معرفت های وحی انی ج ایز نبوده ، آموزه ه ای
فلسفی را دست ساز بشر دانسته، نطاق آن را برای اثبات آموزه ه ای اعتقاد ی و وحی انی ناکاف ی
می دانند و تفکیک این دو ساحت را واجب می شمارند. جناب استاد محمدرضا ح کیم ی از جمله
معتقدان به این مکتب است که در کتاب معاد جسمانی در حکمت متعالیه، مدعی تفکیکی بودن
برخی از بزرگان حکمت و کلام اسلامی در معاد جسمانی است.
در این پژوهش، تلاش شده است شواهدی را که استاد حکیم ی ذیل فص لی با عنوان
در جهت تأیید تفکیک گرایی و تقویت این گونه تفکر از کلام حکم ایی چون « سخنان بیدارگر »
یعقوب کندی، ابوزید بلخی، ابونصر فارابی، اب نسینا و میرزا ابوالقاسم فندرسکی مطرح نموده
است، با ترازوی نقد و ارائه مستندات مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها